Grand-mi
Sorghum bicolor
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Sorgho, Sorgho bicolore.
Descripcioun :Lou grand-mi es uno planto de culturo que se vèi de mai en mai qu'a pas de besoun d'arousage. Se pòu rescountra peréu en deforo di champ, coume dins lis escoumbre (fotò). Se recounèis eisa en fru emé si poulit gran di dos coulour. Es uno erbo bèn grando emé sis enflourejado masclo (o esterlo) en aut e ermafroudito en bas.
Usanço :Lou grand-mi a coume óurigino l'Etioupìo d'ounte s'es espandi dins touto l'Africo. Lou gran se pòu manja coume lou ris o en farino. La planto, pas trop jouino, se mastego coume la cano-à-sucre. D'efèt s'atrobo un glucoside forço empouisounant (que douno d'acide cianidrique) avans que la planto agué fa sa flour.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Sorghum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Sorghum bicolor (L.) Moench, 1794
Desferro-miòu
Lunaria rediviva
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Erbo-de-la-routo, Desferro-mulet.
Noms en français : Lunaire vivace, Lunaire odorante.
Descripcioun :Lou desferro-miòu es uno planto devengudo raro que trachis dins li bos fres e umido de basso mountagno. Li flour soun claro e embaumon. Se recounèis tambèn à si fueio que podon deveni esnormo e à si siliculo pu longo que li de la mounedo-dóu-Papo, mai coumuno e di flour pu acoulourido.
Usanço :Coume pèr la mounedo-dóu-Papo, li jóuini brout soun manja en Bousnìo. Flour, fueio e fru soun tambèn manjadis mai pulèu amar (F. Couplan, op.cit. p. 316). Pamens l'acampas pas qu'es uno planto proutegido.
Port : Erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lunaria
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 1600 m
Aparado :
Vo
Mai à juilet
Liò : Bos fres
- Gaudre
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Lunaria rediviva L., 1753